PMM
Sayın Hemsi, değişken ekonomik ve siyasi koşullar nedeniyle öncelikle şunu sormalıyız: Biber ve acı biberden domates ve kapariye kadar ham ürünlerin gelecek sezon tedarikini garanti edebilir misiniz?
Moiz Hemsi
Evet, sözleşmeli ekim alanlarının genişletilmesi ve üreticilerin teşvik edilmesi ve desteklenmesi sayesinde. 2022 ekim/karar döneminde domates ve biber yetiştirmenin maliyeti iki ya da üç katına çıktı. Alternatif ürünler, özellikle de pamuk, yüksek verim vaat ettiğinden birçok çiftçi pamuk yetiştirmeye yönelmiş ve domates ve biber ekimini azaltmıştı. Şimdi, hasat zamanı geldiğinde, çiftçiler pamuk fiyatlarının tekrar düşmesinden dolayı hayal kırıklığına uğrarken, biber ve domatesten elde ettikleri verimden memnunlar. Önümüzdeki sezon için piyasanın bunu dikkate alacağını ve biber ve domates ekimini artıracağını şimdiden söyleyebilirim.
Ürün yelpazesinde ve fiyatlarda değişiklik bekliyor musunuz?
Dediğim gibi, daha fazla domates ve biber ekilmesini bekliyorum. Sonuç olarak, çiftçilerin maliyetlerini karşılaması gerektiğinden fiyatlar düşebilir, ancak keskin bir şekilde değil. Ne yazık ki sebze yetiştirmenin maliyeti artmaya devam ediyor. Ancak, maliyet faktörlerinin düşeceğini ve bunun da genel fiyat seviyesi üzerinde olumlu bir etki yaratacağını umuyorum.
Türkiye'de kontrol altına alınamayan enflasyonla nasıl başa çıkıyorsunuz?
Enflasyon hala yerelken (sadece Türkiye'de), bu daha kolaydı çünkü Türk lirasının devalüasyonu enflasyonu telafi ediyordu. Bu artık işe yaramıyor çünkü mevcut enflasyon küresel bir sorun. Korkarım ki küresel enflasyonun neden olduğu artışı telafi etmek için verimliliği arttırmak ve kar marjlarını düşürmekten başka seçeneğimiz yok.
İklim değişikliğinin ne gibi etkilerini hissediyorsunuz?
İklim değişikliği, tarım sektöründe çalışan herkes için en ciddi ve öngörülemez tehdittir. Çiftlikler çatısız fabrikalardır ve bitkiler kırılgan canlılardır. Olağandışı hava koşullarının bitkiler ve dolayısıyla verim üzerinde etkisi vardır.
Zor zamanlarda, tedarikçiler ve ithalatçılar arasındaki ortaklıklar kendilerini kanıtlamak zorundadır. Paul M. Müller ile uzun süredir devam eden işbirliğini nasıl görüyorsunuz? Herhangi bir özel talebiniz var mı?
Böyle zor zamanlarda sadık bir ortağa sahip olmak çok önemlidir. Paul M. Müller ile uzun yıllardır çalışmaktan mutluluk duyuyoruz ve işbirliğimizi daha da genişletmek istiyoruz. Son Söz: Bir el diğerini yıkar ve her iki el de yüzü yıkar...
Açık diyalog için çok teşekkür ederim.